Jaakskes Verhalen - 1

VOORAF : Jaakskes Verhalen zijn een aantal losse verhalen die nog nooit ergens verschenen zijn. Ik begin met een wat langer verhaal in 13 afleveringen. .

“De Bank” – onder welk onderwerp valt dit nu ? “Homo” past er nog het beste bij.
“De Bank” wordt het verhaal van een gebroken jeugd, van een worstelen om er te komen, om een volwaardig mens te worden. Opgevoed buiten de warme gezelligheid van een huisgezin. Afhankelijk van mensen van goede wil. Soms onderworpen aan de grillen van anderen.
“De Bank” wordt vooral het verhaal van een immens sterke broederliefde.
“De Bank” wordt een conglomeraat van voor 80% waar gebeurde feiten en van fantasie – maar vooral heel veel waarheid. Het gebeurde jaren geleden.
Alle namen werden aangepast. Alle verwijzingen naar bestaande personen met dezelfde naam zijn louter toeval.
Wie graag leest over stromen sperma zal hier jammer genoeg niet zijn dada in vinden.
Ik probeer in dit verhaal mijn best te doen. Ik weet dat het niet altijd goed lukt. Mijn verontschuldigingen daarvoor.
Veel leesgenot !

Ergens links van mij klinkt een eentonige stem, zonder ups noch downs, een met heel veel woorden waarvan ik amper iets begrijp.
Met opzet… bedacht… voorbereid… weerzinwekkend… zonder emotie…
Hoe lang duurt dit nu reeds ? Een uur ? Anderhalf uur ? Twee uur ? Ik ben alle begrip van tijd kwijt. Ik zit hier gewoon maar, op die okerkleurige houten bank. Ik probeer me stil te houden. Mijn achterwerk doet pijn. Ongemakkelijke bank. Links en rechts van mij een politieman, ”en grand tenue”. Ze kijken ernstig voor zich. Dat moet hier een zeer belangrijke gebeurtenis zijn.
Wat gebeurt er hier ? Deze ochtend zegde de man met de grote bos sleutels dat ik mijn nieuwe hemd moest aantrekken, en mijn beige broek, en niet die vuile blauw-grijze slobberbroek met witte strepen op de zijkanten. Die man met de grote bos sleutels, hij kan wel mijn pa zijn. Altijd vriendelijk, kalme stem. Af en toe eens sussend.
Mijn pa.
Ik herinner hem nog. Jaren geleden. Altijd aan het werk. Hij was onderwijzer in ons dorp. En hij was lid van zowat alle verenigingen uit onze parochie. Pa…. Die speelde ’s zondags met ons, met ik en mijn broertje Franky. Die momenten zijn echter vervaagd in de loop van de jaren dat hij er niet meer is.
Ik zit op die harde bank. Vanmorgen werd ik met een grote zwarte auto naar dit grote gebouw gebracht. Er stond een blauw zwaailicht op die auto en er zaten twee mannen in gekleed in blauw uniform naast mij.
Nu zit ik hier. Ik hoor een trieste stem brommen. Ik droom aan vroeger. Niet echt beseffend wat hier rondom mij aan het gebeuren is.
Als ik mijn hoofd wat opricht, dan zie ik voor mij een lange houten leuning, prachtig gesculpteerd. Zeker vakwerk.. Daarvoor, een trapje lager, zitten twee mannen in het zwart. Die ene ken ik. Hij is enkele keren met mij komen praten. Vriendelijke man met een zachte stem en een innemende glimlach. Af en toe kijkt die man even om, kijkt me aan. Het lijkt of hij wil zeggen “Trek het je niet aan. Alles komt goed”/ Is hij bezorgd over mij ? Waarom ? Links van mij, tegen de hoge muur, naast die vent met zijn zagestem, zitten drie mannen aan een lange grote tafel. Ze kijken ernstig. Ze zijn gekleed in zwarte gewaden, met een rode kraag. Dat moeten zeker zeer belangrijke mannen zijn. Die middelste heeft zelfs een vuurrode mantel om en heeft al enkele keren gesproken. Dat is zeker de chef. Ze kijken af en toe naar mij. Ik zie het wel, alhoewel ik met mijn hoofd wat voorover zit. Ik verveel me. Enkel het rondkijken geeft me wat afwisseling.
Voor mij, aan de andere kant van de zaal zitten twaalf mensen, ernstig te luisteren naar dat gebrom links van mij. Zes mannen en zes vrouwen. Ze zitten in twee rijen, kriskras door elkaar. Hoe zouden die heten ? En waar zouden die wonen ? En waarom zitten die hier, zo statisch in die banken ? Vervelen zij zich ook ? Zeker wel. Kan niet anders, met die brommende zaagstem. Soms kijkt er een vrouw naar mij. Net alsof ze mij misprijzend aankijkt.
Tussen die twaalf en mij staat er rechtover die grote tafel, op een verhoog van één trede hoog, een ledige stoel. Gek, zo een ledige stoel midden die zaal. Waarom zit daar niemand op ? Het lijkt meer een troon van Karel de Grote. Ik heb daar in een boek van geschiedenis een foto van gezien. Een kale troon in steen. Deze hier is van hout. Doch even kaal en koud..
Daarachter een aantal rijen banken. Die zitten vol mensen, mannen en vrouwen. Ook zij luisteren, min of meer vol aandacht. Het lijken mij een bende sensatiejagers. Toen ik hier die zaal binnenkwam, via het kleine deurtje achter mij, klonk er vanuit die bende kijkers een afkeurend gemompel. Wat heb ik hen misdaan ? Ik ken geen een van hen. Dat zijn er zeker allemaal die stationromannekes lezen en op TV enkel naar die soapdinges kijken. Er zitten stokoude vrouwtjes tussen en grijze opa’s en ook enkele jonge opgetutte madammekes.
Ik kijk naar links. Naar die gestrenge heren achter die grote tafel. Ik zie voor die grote tafel een klein tafeltje staan. Daar ligt een voorwerp op. Ik richt mijn ogen er op. Ik ken zo’n voorwerp. Het wordt gebruikt om karton te snijden en te zagen. Ergens in mijn hoofd begint alles duizelig te worden. Ik leg mijn handen op de leuning voor mij. Ik leg mijn hoofd op mijn armen. Ik denk. Ik zie in mijn herinnering. Ik zie helemaal niets. Ik wil niets zien. Niets. Niets….
Het gebrom duurt nog steeds voort. Ik hoor flarden, woorden. Mes… Met opzet… Bewust gemikt…. Achterlijke jeugd…
Ik ben moe. Ik zou kunnen slapen. Mag dat wel ? Waarom zitten die twee uniformen naast mij ? Mooi, zo’n uniform. Netjes gestreken, netjes in de plooi, met allerlei insignes op. Zij hebben mij binnen geleid. Stuurs. Zeker van hun waardigheid. Die ene deed de boeien los die mijn polsen vasthielden. Waarom die boeien ? Bang dat ik weg zal lopen ? De andere zegde dat ik moest neerzitten. Daarna bogen ze even hun hoofd in de richting van die drie mannen achter die grote tafel, en gingen dan ook neerzitten. Het lijken wel marionetten.
Mijn hoofd is hol. Het denken gaat moeilijk. Er gonst zoveel doorheen mijn lichaam. Ik weet het niet. Ik besef niet alles. Ik ben moe.
Het gebrom houdt op. Die man schudt zijn papieren samen. Er gonst een licht rumoer doorheen de zaal. Die middelste van de drie aan die grote tafel slaat met een houten hamertje op de tafel voor hem. Het rumoer valt stil.
Die man kijkt me aan. Hij zegt iets. Wat zegt hij ? Mijn gedachten zijn elders. Bij… Bij…. Waar denk ik aan ?
Die man zegt nog iets. De man in het zwart voor mij keert zich om, legt zijn hand op de leuning voor mij.
- Rechtstaan, Mario.
Moet ik rechtstaan ? Ik doe het. Die belangrijke man links van mij zegt iets en vraagt iets.. Ik kijk hem aan.
- Beschuldigde, heb je gehoord wat hier voorgelezen werd ?
Die beschuldigde, ben ik dat ? Ik schud mijn hoofd. Ik heb iets gehoord, maar niet begrepen. Die belangrijke man glimlacht. Vriendelijk.
- Beschuldigde, wil je jouw naam zeggen ?
Moet ik mijn naam zeggen? Waarom ? Ik aarzel.
- Ze moeten … ze moeten mijn broertje met rust laten.
Ik sta rechtop tussen de twee uniformen. Ik kijk links van mij, naar de grote tafel, waar die drie strenge mannen achter zitten. De middelste – blijkbaar de chef – kijkt me toch wat vriendelijk aan. En vraagt
- Beschuldigde, wilt U uw naam even zeggen.
Ik kijk weer recht voor mij. Naar de overkant van de zaal. Naar die twaalf mannen en vrouwen, die mij allemaal aankijken. Ik hoor opnieuw de vraag.
- Beschuldigde, wil jij je naam even zeggen.
Vertrouwelijker dan zopas.
- Ze moesten mijn broertje gerust laten…
Ik mompel het stilletjes en toch verstaanbaar. Waarom sta ik daar ? Ik ben moe; Ik steun met een hand op de leuning voor mij. Ze…
- Ja.. Ja… maar wil jij nu eens je naam zeggen.
Nadruk op het woord ‘jij’. Die man dringt aan. De man in het zwart voor mij kijkt om, glimlacht, legt zijn hand op die van mij.
- Zeg je naam, Mario. Antwoord.
Die man schenkt me vertrouwen in. De stem links herhaalt nogmaals
- Wil jij even je naam zeggen ?
Ik aarzel even. Ik twijfel. De man voor mij knikt.
- Doe het.
Ik hoor mezelf zeggen
- Ja, meneer….
De man voor mij fluistert
- .. mijnheer de voorzitter.
- Ja, meneer de voorzitter.
- En ? vraagt die man die ik als voorzitter moet aanspreken.
Ik kijk hem aan. Hij glimlacht, laat even zijn streng gezicht vervagen.
- Mario Baert.
Gemompel in de zaal. Die voorzitter kijkt weer streng, kijkt de zaal in. Het gemompel verstomt.
- En waar ben je geboren ?
- Kortrijk… Kortrijk, mijnheer de Voorzitter.
- En wanneer ?
- Een juni negentienhonderd vierennegentig… E… vijfennegentig.
- Je wordt dus straks eenentwintig jaar ?
Ik knik. Onwillekeurig. Ik wil niet knikken. Ik wil niet hier zijn. Ik wil….
De man links van die man die als voorzitter aangesproken moet worden, noteert iets op een blad. De middelste bladert in een stapel papieren voor hem.
- Jij bent de zoon van..
Die man kijkt op een blad
- van Erik Baert en Maria Staessens ?
Die man noemt de naam van mij ouders. Pa en ma…
Ik knik.
- Die zijn overleden…. verongelukt…
Ik knik.
- Jij herinnert het je nog ?
Ik knik.
- Hoe oud was je toen ?
Ik buig mijn hoofd. Het is alsof ik het opnieuw beleef, die dagen, die begrafenis, mijn broertje en ik, die…
- Zeven, … mijn broertje vier…
De man bladert verder in zijn papieren. Hij richt zijn hoofd op, bekijkt me.
- En…vraagt hij, en je weet waarom jij hier bent ?
Ik zwijg. Geroezemoes van die bende toeschouwers rechts van mij. De twaalf voor mij kijken me gespannen aan. De man in het zwart voor mij kijkt om. Knikt.
Nee. Ik kan niet. Ik ga neerzitten.
De man voor mij moedigt me aan.
- Rechtstaan, Mario. Doe het.
Ik sta opnieuw rechtop. Ik zie enkel herinneringen. Omfloerst door vergetelheid. Ik hoor ergens een stem
-- Je weet waarom je hier bent ?
Ik zwijg even. Ik kijk zo hulpeloos, zo….
- Ze moeten mijn broertje met rust laten…., fluister ik.
Even stil. De middelste van de drie heren zegt
- Ja, ja… maar weet je wat er gebeurd is, dat jij hier als beschuldigde aanwezig bent ?
Plots zie ik het weer voor mij. Die grijnslach. Dat bloed. Geroep. Hoe ik weggeleid werd. De verhoren. Die grijze cel.
Ik knik.
- Er is iets ergs gebeurd… Ik….
Ik zak neer op die harde bank. Ik buig mijn hoofd. Ik hoor een stem
- De zitting wordt gesloten en om veertien uur hervat.
De statige heren van achter die grote tafel verdwijnen. Een van de uniformannen doet mij boeien aan. Waarom ? We verdwijnen door het kleine deurtje, door de lange gang, naar het lokaaltje waar nog enkele uniformen wachten.De boeien worden losgemaakt en ik mag aan een tafel gaan zitten. Er staat een mand met broodjes met ham en kaas en gehakt en er staat koffie en cola. De uniformmannen zitten met zes samen aan het andere uiteinde van de tafel. Ze laten het zich smaken. De oudste – blijkbaar hun chef – kijkt me aan.
- Kom, boy, eten, man.
Ik kijk doelloos voor me uit.
- Geen honger ?
Ik schud mijn hoofd.
- Je moet eten tegen de honger die nog komt. Allé, neem een broodje.
Mijn hand grijpt in het mandje voor mij. Een broodje met gehakt. Ik bijt er in. Ik voel plots honger. Ik eet het broodje op. Die oudere schenkt me een glas cola.
- Santé, lacht hij.
Ik eet nog een broodje. De klok tegen de muur wijst kwart over een aan. De uniformmannen praten gezellig onder elkaar. Ze doen alsof ik niet besta. Doch ik besta. Zeg, mannen, ik besta hoor ! Ik ben er ! Ik leef !