Dat Ene Avondje - 1

Wat ons overkwam? Dat zou echt niemand geloven. We hadden ook beloofd het tegen niemand te zeggen. Niet na wat er allemaal gebeurd was. Niet na wat er allemaal nog kon gebeuren...

Ik, Jurre, en mijn beste vriend Dave vielen nooit op in de klas. Nooit in positieve zin. We waren de nerds. We werden meestal gepest. Er werd makkelijk met ons gesold. We waren het mikpunt van flauwe grappen, het doelwit van elleboogstoten in de gang en van fluisterende lachjes achter onze rug. Maar we hadden elkaar. En onze tijd kwam nog wel, zeiden we dan maar tegen elkaar. Al die pesters — die losers — bereikten nu hun piek. Ze hadden hun momentje van glorie, hun middelbareschoolhoogtepunt. Onze piek kwam nog wel, en zou hoger zijn dan die van hen ooit zal zijn. En man, dat werd het ook... Maar waar ik dacht dat het nog wel een jaartje of tien zou duren, bleek mijn hoogtepunt al dit schooljaar te gebeuren. Totaal onverwacht. En op een manier die ik nooit had kunnen verzinnen.

Het was net voor de kerstvakantie. Nog een laatste groepsopdracht. Iedereen was half in vakantiemodus, behalve wij. Wij zagen het als de perfecte kans om nog één keer te laten zien wat we waard waren. Godzijdank mochten we zelf partners kiezen. Dave en ik zijn beste vrienden. Al die jaren al, en hopelijk nog vele jaren te gaan. We deden altijd alles samen. Onze moeders maakten daar wel eens grapjes over: dat we elkaars schaduw waren. Echt m'n maat. Al noemden ze ons vaker gay. Ik krijg het woord 'bromance' amper uit m'n strot, maar zelfs dat was het niet. Gewoon vrienden. Broeders. En ook deze opdracht was voor ons geen probleem. Beste cijfer van de klas — zoals zo vaak. Onze presentatie was strak, ons verslag foutloos. En daarom haatten ze ons. Of deden alsof we niet bestonden. Ik was eraan gewend. Het maakte me alleen maar meer gebrand op succes.

Maar dat succes had ook een bijwerking. Het was een natuurkundeopdracht, en onze leraar had besloten dat de duo's met een onvoldoende bijgeschoold moesten worden door de duo's met de hoogste cijfers. Een soort buddy-systeem, zei hij. Leren van elkaar. Alsof dat ooit werkte zonder sociale repercussies. Maar goed, regels waren regels, en wij werden meteen als eerste gekozen. Of eerder: aangewezen.

En zo hadden we het eerste deel probleemloos afgerond, maar werden we voor het tweede deel gekoppeld aan het duo met het laagste cijfer. En dat waren Liza en Maddy... Geen nerds. Ook niet dom, maar natuurkunde was duidelijk te hoog gegrepen voor ze. Zij hadden andere, uhm... kwaliteiten. Liza was het populairste meisje van de klas — lang, brunette, altijd perfect gekleed. Maddy was haar onafscheidelijke vriendin, iets kleiner, met een volle, donkere krullenbos en een brutale lach. Waar wij met onze cijfers indruk maakten, deden zij dat met hun uitstraling. Ze waren het soort meisjes dat altijd in het midden van de aandacht stond, zonder er moeite voor te hoeven doen.

En nu moesten wij dus samen met hen een project afronden. Twee werelden die niet verder uit elkaar konden liggen, samen opgesloten in één klaslokaal, aan één tafel, met één doel. Wat daaruit ontstond, had niemand ooit kunnen voorzien. Zeker wij niet. Maar het begon allemaal daar. Met een groepsopdracht, net voor de kerstvakantie...

Wij waren bange nerds. Zij waren meiden met zelfvertrouwen.

Waar wij de onopvallende, verlegen en makkelijk te pesten nerds waren, waren Liza en Maddy twee van de populairste meisjes uit de klas — misschien wel van de hele school. En dat voelde je in alles. Hoe ze binnenkwamen. Hoe mensen naar ze keken. Hoe ze spraken, bewogen, lachten. Alsof de wereld hun podium was, en ze nooit twijfelden of ze daarop thuishoorden. Dat zelfvertrouwen, die vanzelfsprekende manier van aanwezig zijn... het maakte indruk. Of je nou wilde of niet.

Liza stond aan kop. Zelfverzekerd, met een bijna volwassen uitstraling. Een klassieke schoonheid, met glanzend donkerbruin haar dat tot op haar schouders viel. Haar ogen waren helder, rond en koel. Ze kon je aankijken met een blik die je verstijfde, en dan, met een paar goedgekozen woorden, maakte ze je moeiteloos kapot. Ze had een mooi, slank, lang lichaam zonder overdreven rondingen. Haar kledingkeuze was volwassen, stijlvol, niet per se uitdagend, maar altijd flatterend. Ze wist hoe ze zich moest kleden om gezien te worden zonder goedkoop over te komen. Alles aan haar was gecalculeerd, maar nooit krampachtig. Ze was indrukwekkend. Gewiekst. Slim, als ze de moeite nam. Maar school interesseerde haar steeds minder, elk jaar weer. In de brugklas gingen we nog met elkaar om. We kwamen van dezelfde basisschool. We hadden zelfs een keer samen aan een project gewerkt in groep 8. Ze had toen gelachen om mijn grappen. Maar dingen kunnen snel veranderen. Zeker op de middelbare school.

Maddy was anders. Iets minder scherp, iets goedgeloviger. Op haar eigen manier ijverig, maar toch niet in staat om echt mee te komen op school. Ze had meer rondingen, vooral bij haar borsten. Droeg vaak strakke jurkjes die niets aan de verbeelding overlieten. Daarmee verloor ze haar jeugdige uitstraling niet, maar wist ze wel precies waar ze de aandacht naartoe wilde trekken. Maddy kon je compleet negeren. En als ze je dan toch aankeek, was het alsof je iets vies was dat per ongeluk te dichtbij was gekomen. Die blik herinner ik me maar al te goed. Ze wist hoe ze moest flirten zonder moeite te doen. En dat deed ze vooral met jongens van wie ze zeker wist dat ze dit van haar verwachtten. Wij vielen daar natuurlijk niet onder. Wij waren onzichtbaar. Of erger: lachwekkend.

Wat het extra wrang maakte, was dat we hen dus kenden. Niet goed, niet echt, maar wel lang. We hadden dezelfde gangen gedeeld, dezelfde lessen gevolgd, soms zelfs aan dezelfde tafel gezeten. En toch voelde het alsof we in totaal verschillende werkelijkheden leefden. Alsof zij op een andere planeet woonden, waar andere wetten golden. Ze waren gewend dat mensen naar hen luisterden. Dat jongens naar hen keken. Dat meisjes hen volgden. Dat docenten hen een beetje extra ruimte gaven. En wij? Wij moesten altijd ons best doen om niet vergeten te worden.

En qua karakter? Nee, daar zou ik nooit vrijwillig tijd mee willen doorbrengen. Niet als mens. Niet als vriend. Het is dat ik Liza al langer kende, en soms — heel soms — terugdacht aan wie ze ooit was. Maar als hitsige puber zat ik inmiddels op een ander spoor. Ik keek naar ze. Naar hoe ze zich bewogen. Wat ze droegen. Hoe hun lichamen gevormd waren. En ik fantaseerde. Constant. Wat kon ik anders? We waren onzichtbaar voor ze. Niet interessant. Geen optie. Dus gebruikte ik mijn verbeelding. Maddy mocht me best een viezerik vinden — misschien gaf ik haar er zelf wel reden toe. Moest ze maar niet zo verdomd lekker rondlopen...

Maar er speelde meer. Die afstand tussen onze werelden, die kloof die we jaren als vanzelfsprekend hadden geaccepteerd, begon te schuiven. Niet ineens. Niet duidelijk. Maar iets veranderde die week. Iets in de manier waarop ze naar ons keken. Of liever: in de manier waarop ze ons niet meer volledig negeerden. Misschien was het uit gemak. Misschien uit plicht. Maar op een of andere manier keken Liza en Maddy ons aan. Niet lang, niet warm, maar echt. En dat was al genoeg om alles anders te maken.

Wat ik toen nog niet wist: het zou het begin zijn van veel meer. Een spel dat wij dachten niet te kunnen winnen, maar dat achteraf niemand van ons ooit echt had kunnen doorgronden.

Maar ja, toen kwam die valstrik van onze leraar. Nu moesten juist Dave en ik samenwerken met Liza en Maddy. "Gatver, nee..." zei Maddy hardop zodat de hele klas het kon horen. En ze keek ons schaamteloos aan. Liza draaide met haar ogen. Niet om haar. Nee, om ons. Verspilde tijd. Maar misschien waren zij dat zelf ook wel.

"Alsof wij hier zo zin in hebben..." mompelde Dave zachtjes tegen mij. Juist zodat niemand anders het zou horen. Ik grinnikte, maar keek ook naar Liza in de hoop nog een andere reactie te zien. Maar die kwam er niet. Geen glimlach. Geen knikje. Alleen stilte.

Het was echt de laatste week voor de kerstvakantie. Iedereen zat met zijn hoofd al bij kerst en vrije dagen. Die vrijdag zouden we vrij zijn. Donderdag moest het project af zijn. Maandag hadden we de opdracht gekregen. Dus die woensdagavond was hét moment. De deadline naderde. Ze konden het niet meer uitstellen. En wij wilden al eerder aan de slag. Ook ons cijfer hing ervan af.

Dave durfde iets meer dan ik. Hij had al een paar keer aangegeven dat we na school in de mediatheek aan de opdracht konden werken. Hij en ik waren al begonnen. We waren al zo goed als klaar. Maar ieder moest ook iets persoonlijks aan het project toevoegen. Dus dat moest nog. Maar zij hielden het steeds af. Maddy kon wel janken — van onwil of overmacht, dat wisten we niet. Maar klaarblijkelijk was zelfs een uurtje samenwerken met ons een beproeving.

Des te gekker was het dat we die woensdagavond wél welkom waren. Niet na school in de mediatheek, maar bij Liza thuis. Ik wist precies waar ze woonde. Twee straten verder. Onze straten gescheiden door het speelpleintje waar we vroeger vaak te vinden waren. Haar ouders en broer waren op wintersport. Zij mocht niet mee vanwege haar cijfers. Het leek mij geen goed idee om haar dan juist alleen thuis te laten, aangezien er in de woonkamer een grote kast met drank stond — die er vroeger niet stond — en met die houding die ze nu had. Maar goed, ergens vond ik het ook wel spannend.

Ze deed open. Het huis was leeg en stil. Ze zei niet veel, maar gebaarde ons naar binnen en zuchtte nog, alsof het dan maar moest. We volgden haar naar boven. Daar zat Maddy al, nonchalant onderuitgezakt met haar mobiel in de hand. Die zuchtte ook al. Alles aan hun houding schreeuwde: liever niet.

Ik zei niks. Ik durfde ze amper aan te kijken. Maar Dave was het ook zat. "Jullie hoeven alleen nog jullie stukje te doen. Dan is het klaar." Hij gooide een mapje met het project op het bed van Liza. Ze konden het lezen. Het hoefde niet lang te duren. Ik keek ondertussen om me heen. Haar kamer zag er anders uit dan vroeger. Strakker. Volwassener. Haar geur was anders. Zoeter. Verleidelijker. Meer vrouw dan meisje. Maddy zag mij dromen en ik voelde me betrapt.

Liza pakte de map, maar werd snel afgeleid toen Maddy iets in haar oor fluisterde. Wij stonden daar nog steeds, alsof we zo weer weg zouden gaan. Dave met zijn armen over elkaar. Hij keek streng, maar het was niet indrukwekkend. Liza en Maddy zaten allebei op haar bed, hun slanke benen iets opgetrokken. Ik kon mijn ogen amper van ze afhouden. Zeker toen ze begonnen te glimlachen en plots hun blikken op ons richtten.

"Ander plan," zei Liza plots resoluut. Haar stem sneed door de kamer. "Jullie hebben ons nodig voor een goed cijfer, toch?"

Dave haalde zijn schouders op. "We kunnen wel wat leien," zei hij droog.

"Maar dat wil je niet, toch?" Ze speelde erop in. Natuurkunde was ons ding. En we wilden daarin verder na het vwo. Dus hoe hoger het cijfer, hoe beter — dat dachten we.

"Nee," zei hij dan resoluut. "We verzinnen wel wat, als jullie niet willen. Zo ingewikkeld zal jullie aandeel niet zijn." Hij durfde er zelfs een sneer uit te gooien. Ik keek hiervan op. Deze Dave kende ik niet. Hij was er echt klaar mee. Maar nog steeds maakte het op hen geen indruk.

"Luister. Wij doen dit voor jullie, als jullie iets voor ons doen. Goed?" zei Liza onverstoord, bijna lispelend als een slang. Ik vertrouwde het voor geen meter. Maar ze maakte wel indruk op ons. Haar zelfvertrouwen. Haar lichaamstaal. Alles.

Dave's stem bibberde meteen. "Wa-wat dan?"

Haar ogen loerden naar ons, traag, ondeugend. Maddy lachte op de achtergrond. Niet gemeen. Meer... geamuseerd. Lichtjes vermaakt door onze verwarring.

"Dat hoor je straks wel," zei Liza met een valse glimlach. Ze sloeg het mapje open alsof er niets aan de hand was.

En daar stonden we dan. Tussen schoolwerk en spanning. Tussen cijfers en iets dat we niet konden plaatsen. Een spel dat zij leken te begrijpen — en wij nog niet.

"Ik heb iets gevonden. Iets wat ik niet mocht vinden. Een spel dat mijn ouders hopelijk niet meer doen..." zegt Liza, en haar gezicht vertrekt alsof ze misselijk wordt van het idee alleen al. Ze draait haar hoofd even weg, alsof ze de herinnering ervan wil afschudden. Dan kijkt ze ons weer aan, vastbesloten. "Ik pak het even. Speel het met ons, en wij werken mee."

Dat is dus de deal.

Ze loopt ons voorbij, haar heupen wiegend in een overdreven nonchalante pas, maar haar ogen slaan we op als prooi — alsof we in een valstrik zijn gelopen, een val waar zij zich al weken op verheugt. We worden weer gepest, dat is duidelijk. Maar dit keer voelt het anders. Minder publiek. Intiemer. Maddy blijft rustig zitten op het bed, haar blik op ons gericht. Ze zegt niks, maar haar ogen glunderen en haar mondhoeken verraden een grijns die ze nauwelijks probeert te verbergen. Was dit haar idee? Wat had ze in Liza's oor gefluisterd? En waarom kijkt ze nu zo naar ons? Niet met afkeer. Niet met minachting. Maar... met iets anders. Nieuwsgierigheid? Verwachting?

Even later komt Liza terug met een doos. Een grote, vierkante doos met vrolijke kleurtjes en een ogenschijnlijk onschuldige opdruk — iets dat zo uit een gezelschapsspellenkast zou kunnen komen. Maar de inhoud verraadt iets heel anders. Ze opent het deksel zonder aarzeling. De kaarten ritselen zacht terwijl ze de doos op het bed laat zakken en weer naast Maddy gaat zitten. Wij blijven staan. Stijf. Zwijgend. Verward. Nu zijn wij de dommeriken. De sukkels die niets begrijpen van wat hier gaande is.

"Jullie moeten wel bij ons komen zitten," zegt Liza dan. Haar stem is bijna vriendelijk, een tikkeltje verleidelijk zelfs. Maar de ondertoon is vals. Ik vertrouw het niet. Toch lopen we, zonder verder protest, naar haar bed. Dave gaat eerst zitten, wat schokkerig. Daarna ik. Het matras veert mee. Liza en Maddy zitten recht tegenover ons. Dichtbij. Te dichtbij.

"We willen dit spel doen met de jongens op onze zomervakantie straks," zegt Liza, terwijl ze nonchalant een stapeltje kaartjes tussen haar vingers laat glijden. "Maar we willen het eerst testen. Jullie zijn onze gewillige proefkonijnen. Als jullie durven, ten minste."

Ze zegt het als een spelletje, een grap misschien, maar er zit iets in haar stem dat me kippenvel bezorgt.

Ze legt uit: in de doos zitten tien setjes van elk vijf kaartjes. Tien kleuren. Tien categorieën. Elk kaartje bevat een opdracht. "Je begint bij de witte kaart. Als je die uitvoert, mag je naar de volgende kleur. Simpel toch?"

Het klinkt makkelijk. Te makkelijk. Er móét een addertje onder het gras zitten. Zoiets is nooit zonder bijbedoelingen. Ik voel mijn hart sneller slaan.

"Wat voor opdrachten?" durf ik uiteindelijk te vragen. Mijn keel is droog van spanning. Mijn stem klinkt schor. De kamer voelt ineens veel kleiner. Warmer. Stillere ademhaling. Meer zenuwen.

"Dat ga je wel zien," zegt Liza met een glimlach die geen warmte kent.

"Oké, één ronde dan, of hoe zit dat?" vraagt Dave nu iets directer. Zijn irritatie keert terug, alsof hij grip probeert te krijgen op de situatie.

"Rustig, Dave," sneert Liza kleinerend. "Eén ronde is goed." Ze lijkt het met tegenzin toe te geven, alsof ze eigenlijk een ander plan had. Dan wijst ze naar de kaartjes, die in een keurige cirkel op haar bed liggen. "De klok rond."

Wit is de eerste kleur. Zwart de laatste. Dus van elke kleur één kaartje, als ik het goed begrijp.

Maddy’s lichaam verstijft even. Ze fluistert snel iets in Liza’s oor. Haar stem is geagiteerd, bijna paniekerig. "Ben je gek?"

Ik vang het net op. Mijn hart slaat een tel over.

"Relax, zo ver gaan ze nooit..." hoor ik Liza terugfluisteren, nauwelijks hoorbaar. Ze blijft ons ondertussen aankijken. Tevreden. Geniepig. Alsof ze opnieuw haar zin heeft gekregen. Zoals altijd.

Maar wat we nog niet weten, is wat ze precies van plan is. Of waarom wij, van alle mensen, hiervoor zijn uitgekozen. Of wat er in hemelsnaam op die zwarte kaartjes staat...

Wat we wél weten, is dit: we zitten erin. Tot aan onze nek.

-